Oswald von Wolkenstein ie dessegur una dla figures plu mpurtantes y nteressantes dl Bas Medieve. Ënghe sce de ël sàn deplù de uni auter poet dl Medieve, nen’iesien mpono boni de dì avisa canche l ie nasciù. Plu dessegur iel nasciù danter l 1376 y l 1378 coche mut de na familia nëubla dl Tirol, che ova cumprà l ciastel de Val y purtova nsci l inuem Wolkenstein.

Tres na desgrazia da jëunn al perdù si uedl de man drëta. Cun diesc ani sen iel jit demez da cësa per udëi i paejes dl’Europa y dl’Asia. Te chisc ani al mparà ngrum de lëures, patì fam y sëit, ciaut y frëit. Leprò al mo mparà a cianté, suné y scrì poejies. Ti paejes fulestieres al mparà ngrum de lingac; ël rujenova nia manco che 10 lingac, coche : franzëus, moresch, catalan, castilian, tudësch, latin, slovenn, lombarde, rus y ladin.

Suënz vën Oswald von Wolkenstein lecurdà coche ultimo ciantadëur, ënghe sce per gran pert de si vita se al dat ju cun la politica. El fova al servisc de deplu rëiesc. Al sevisc dl Rë romann-tudësch Sigmund, iel ruvà te deplù luesc dl’Europa y à giatà truepa uneranzes che ël tulova su coche rejon de vita. Ënghe per la politica dla provinzia iel for stat de gran mpurtanza. Cun l guviernadëur “Friedrich mit der leeren Tasche” al strità ani alalongia y l fova ënghe si perjunier. Daldò se ài pona ujinà. Te si ultimi ani de vita se n ie Oswald nia plu jit ora dl Tirol, ël ova sëurantëut ngrum de ncëries politiches.

Tl ann 1417 àl maridà Margarete de Schwangau, che ti à dat 7 mutons. Oswald ulova for ngrandì si avëi. Cun si amanta, Sabine Jäger, se stritovel per l’arpejon, y ëila l à trat te n ngian; l ie uni pià y maltrejà, y nscì àl messù passé i ultimi ani de si vita cun la croces.
Te si cianteis ciantel dla belëza dl’ëiles, dla natura, de si viages y dla ueia de viver.

L ie mort ai 2 de agost dl 1445, do na vita plëina de muvimënt. Suplì iel unì tl cunvënt de Neustift a Persenon.

Test tëut ora dal liber de Mussner, Rudolf (2010), Nosta Sëlva, 1^a edizion, Sëlva